Plan Daltoński – urodziny Heleny P.

💙DALTOŃSKIE REFLEKSJE💙
Już za parę chwil, za chwil parę – 8 marca i URODZINY HELEN PARKHURST
🌹
Przez długie lata myślałam, jak zmienić sposób działań edukacyjnych na poletku przedszkolnym. Jak przejść od nauczania do uczenia się. Już jako młody nauczyciel zmierzałam ku temu aby organizować proces dydaktyczny w taki sposób, by wyjść naprzeciw różnorodnym oczekiwaniom dzieci.
Wszystko okazało się jasne w momencie zetknięcia się z filozofią PLANU DALTOŃSKIEGO😊
Realizacja tej koncepcji była przemyślaną decyzją, nakierowaną na wykorzystanie potencjału i możliwości dziecka. Wniosła wiele zmian w mój rozwój, jak i w zmianę myślenia nauczycieli i rodziców z którymi współpracowałam.
🌹
Obecnie zmorą edukacji XXI wieku jest niska motywacja dzieci. Nauczyciele i rodzice zastanawiają się często skąd biorą się te problemy? Bardzo często przyczyna jest prosta, aczkolwiek bardzo poważna, bo wynika z niezaspokojenia podstawowych potrzeb – bezpieczeństwa, ruchu, zabawy, odpoczynku, zaufania, poczucia wolności czy akceptacji.
I tu nasuwają się od razu słowa twórczyni planu daltońskiego, która prawie 100 lat temu wskazała aktualną potrzebę dnia dzisiejszego:
🌹,,Dawnymi czasy uczeń uczęszczał do szkoły, by zdobyć to, co szkoła miała mu do zaoferowania; dziś chodzi on do szkoły, by zaspokoić ostateczną potrzebę własnego rozwoju. Nie jest dłużej zmuszony do uczenia się tylko tego, co proponuje nauczyciel”🌹 (H. Parkhurst, Education on the Dalton Plan, wyd. Książnica Atlas, s. 3).
Trudno w kilku słowach opisać sposoby realizacji trzech kluczowych filarów planu daltońskiego, jakimi są:
👉samodzielność,
👉odpowiedzialność i
👉współpraca
👉(od kilku lat również REFLEKSJA).
Jednak parafrazując słowa Helen Parkhurst, mogę stwierdzić, że wystarczy, aby nauczyciel nie robił wszystkiego, co dziecko potrafi zrobić samo!
A jak to zrobić ?
Po prostu pozwolić i zaufać.
🌹
W swojej wieloletniej przygodzie z planem daltońskim jeszcze nigdy nie zetknęłam się z negatywnymi konsekwencjami organizacji pracy dziecka proponowanej przez H.P. Filozofia planu daltońskiego utwierdziła mnie w przekonaniu, że warunkiem koniecznym skuteczności nauczania jest jego indywidualizacja. Dzięki realizacji filarów uczymy między innymi umiejętności planowania samodzielnej, indywidualnej i odpowiedzialnej pracy.
Dziecko małymi krokami kształtuje swoją motywację wewnętrzną. Wystarczy tylko zaufać i pozwolić mu działać – stojąc z boku, będąc gotowym do wspierania.
🌹
Pracując według planu daltońskiego, dzieci przyzwyczajają się do działania w zespole i na jego korzyść, przy rezygnacji z własnych ambicji. Uczą się przestrzegania zasad, współpracy i pełnego zaufania do kolegów, którzy na przykład pełnią rolę liderów.
W sposób niewymuszony można przybliżać dziecku świat i wartości ludzi oraz określony system zasad moralnych. Dzieci zbliżają się do siebie, zdobywają zaufanie, współdziałają w określonym celu, co w konsekwencji wpływa na kształtowanie pozytywnych postaw.
🌹
To dla mnie fenomen, który tak naprawdę odkryłam dopiero wtedy, kiedy obserwowałam pierwsze efekty realizacji założeń tego nurtu.
Mogłabym go podsumować słowami André Sterna, który twierdzi, że:
,,Dziecko nie potrzebuje motywacji. Potrzebuje, żeby nie zabierać mu entuzjazmu. Nie hamuj dziecka, a nie będziesz musiał go do niczego popychać”
🌹
Założenia planu daltońskiego są zdecydowanie ponadczasowe i wielozmysłowe. Z perspektywy czasu obserwuję i widzę, jak daltońska autonomia kształtuje u dzieci poczucie wiary we własne możliwości i daje im poczucie bezpieczeństwa w każdym nowym otoczeniu, w którym znajdą się w przyszłości.
Jestem pod ogromnym wrażeniem mądrości i świadomości Helen. Jednocześnie smutno mi, że po tylu latach Jej słowa są tak bardzo aktualne, bo uświadamia mi to brak postępu edukacyjnego w tym pędzącym jak pendolino świecie.
🌹
Helen w swojej książce z 1922r. , Education on the Dalton Plan pisze , że niechęć dziecka do nauki nie wynika z nauczania samego w sobie ale z metod jakimi szkoła się posługuje . Nadmienia również, że jest to wina procesu nauczania bowiem dziecko jest zmuszane do poddania się, a to powoduje rozgoryczenie i bunt.
🌹
Warto zatem dodać, że każdy nauczyciel pracujący z dzieckiem według planu daltońskiego musi pamiętać o tym, aby zostawiać przestrzeń na inicjatywę oraz pomagać i ,,rzucać” takie wyzwania, by jego wychowankowie stali się niezależni. Nauczyciel nie jest w procesie edukacji liderem, ale osobą wspierającą. Nie ponosi całkowitej odpowiedzialności za proces uczenia, lecz jej część przenosi na dzieci. I w końcu nauczyciel nie ocenia – dziecko samo wie, co umie i jakie zadania wykonało, a nad czym musi jeszcze popracować. Ma prawo do błędów i refleksji nad własną pracą.
🌹
WAŻNE : aby zmienić coś w dziecku, trzeba ,,zbadać” i przemyśleć, czy nie należy najpierw zmienić czegoś w sobie.
🌹
Polska edukacja wymaga zmian, polskie dzieci pragną braku przymusu siedzenia i słuchania. Potrzebują przede wszystkim powierzenia im zadań, i wiary, że dadzą radę. Nauka brania odpowiedzialności za swoje decyzje zapewne przyczyni się w przyszłości tych młodych ludzi do ich życiowych i zawodowych sukcesów. Zamiast ludzi myślących kształcimy ludzi odtwarzających. Czas to zmienić.
🌹
Apel: Nauczycielki i Nauczyciele, tylko my możemy wpłynąć na zmianę i tworzyć nową rzeczywistość edukacyjną – tylko MY! Więc jeśli macie tę siłę/pasję/chęć, takie możliwości/talenty – a macie je, to zmierzajcie do tego, aby dziecko MYŚLAŁO, ŻE POTRAFI – WIERZYŁO, ŻE MOŻE – UFAŁO, ŻE UMIE! 😘❤️
CD

Rozważania Kontroli z Autonomią cz.II – (przed)szkole, a edukacja wczesnoszkolna

🔴Hej Autonomia pytanko mam – podobno Panie z edukacji wczesnoszkolnej jak ,,dostają” dzieci z przedszkola do klasy I narzekają, że owe dzieci jeszcze nie znają wszystkich liter i nie umieją czytać, dodatkowo (o zgrozo) nie mieszczą się w liniaturze !
🔵Nie, no Kontrola co Ty za głupoty opowiadasz. To niemożliwe.
🔴Ale ja serio mówie – słuchaj dalej Autonomia, bo to nie koniec – podobno z tego powodu, Panie z przedszkola kupują książki ,,do nauki” przedszkolakom, wprowadzają ambitnie litera po literze, i sadzają owe dzieci przed zeszytem z liniaturą – twierdzą, że muszą to robić bo stracą na jakości, i będą musiały wysłuchiwać od rodziców, że nie przygotowały dzieci do szkoły !!
🔵No teraz Kontrola to pojechałaś po całości, a już na pewno po moich emocjach
🔴Autonomia, ale jak bum cyk cyk prawdę mówię – podobno, zarzuty rodziców o rzekomym nieprzygotowaniu dzieci do szkoły, rodzice wynoszą z pierwszych zebrań z nauczycielkami kl. I
🔵Stop Kontrola, bo już bredzić zaczynasz. Przecież to jakiś absurd. Gdzie w tym wszystkim jest dziecko ?
🔴No właśnie Autonomia. Znów się wymądrzasz, a może jakieś konkrety podasz w końcu ?
🔵A proszę bardzo szanowna Kontrolo – przede wszystkim dziecko w wieku przedszkolnym jest w ustawicznym procesie, i wnoszę, iż wszyscy nauczyciele to wiedzą.
Rolą wychowania przedszkolnego jest PRZYGOTOWANIE dziecka do wymogów szkolnej edukacji, ale z całą pewnością NIE WYRĘCZANIE szkoły z jej edukacyjnych zadań.
🔴Dobra, dobra Autonomia, łatwo Ci mówić, ale jak to zrobić?
🔵Kontrola znasz już chyba moje powiedzenie ,,nie szukaj problemów – szukaj rozwiązań” ? Tak więc jeśli jest aż taki wielki problem z rodzicami i ich wymaganiami, to po prostu trzeba im wytłumaczyć na czym polega rola przedszkola. Pokazać różnice między przedszkolem i szkołą. Zorganizować zebranie, pokazać zdjęcia, filmiki z zabawami edukacyjnymi, zrobić zajęcie otwarte. Wyraźnie wskazać na fakt, iż głównym dokumentem, którym powinien kierować się każdy nauczyciel wychowania przedszkolnego i edukacji wczesnoszkolnej jest Podstawa Programowa Kształcenia Ogólnego dla przedszkoli i klas I-III – przytoczyć rodzicom jej fragmenty (nie czytać w całości 😊), omówić – słowami dla rodziców zrozumiałymi 😊
🔴Ty Autonomia, a co za magia jest w tym dokumencie?
🔵Magia autonomii nauczyciela i dziecka droga Kontrolo, magia poszanowania dziecka i jego możliwości. To właśnie ten dokument precyzyjnie określa nauczycielom umiejętności jakie dziecko powinno opanować na koniec wychowania przedszkolnego i na koniec klasy III.
🔴A tak jaśniej Autonomia potrafisz mi to wyłożyć ?
🔵Droga Kontrolo – ten dokument właśnie dość jasno mówi o tym, że w przedszkolu dziecko na osiągnięcie umiejętności ujętych w Podstawie Programowej ma 4 lata, a następnie jeszcze 3 lata w edukacji wczesnoszkolnej. Wystarczy przeczytać ze zrozumieniem WARUNKI REALIZCJI PP – jaśniej już nie można.
🔴Ty, Autonomia , a to prawda, że ten dokument istnieje już od 2017r. ?
🔵Tak prawda, i dlatego nadziwić się nie mogę, że Kontrola tak spokojnie to toleruje?
Przecież już od 5 lat wiadomo, że zmieniono zapisy PP w I-III i nauczyciele NIE POWINNI już wymagać od małego ucznia konkretnych efektów na koniec I klasy, czy na koniec II klasy. Dzieci w edukacji zintegrowanej mają na to czas do końca klasy III !
To mega ważna informacja dla rodziców, i to my przedszkola powinniśmy rodziców uświadamiać. Dla dobra dzieci i dla dobra nas samych! Dlaczego my? Dlatego, że szkoły masowo jeszcze, pracują wg starej PP i nie dają dzieciom szans na pracę we własnym tempie, a rodzice nie czytają PP (bo i po co), i nie mają świadomości tego, jakie prawa ma ich dziecko w klasach I-III.
🔴Autonomia czy ja dobrze rozumiem, że nauczyciel może dostosować się do możliwości dzieci?
🔵Rany Kontrola – może ???? Wręcz powinien !!!
Można by rzec, że dziecko na początku swojej ,,kariery edukacyjnej” ma 7 lat na to, by nauczyciel mógł podążać za jego możliwościami i potrzebami, bowiem każde dziecko w tym wieku ma prawo rozwijać się w sposób indywidualny.
🔴Ty Autonomia, a co rodzice przedszkolni powinni jeszcze wiedzieć o przygotowaniu do szkoły?
🔵Dużo Kontrola, oj dużo. Świadomość rodziców znacznie ułatwia życie zarówno nauczycieli jak i dzieci 😉
Powiedziałabym rodzicom, przede wszystkim o tym, na czym polega przedszkolne przygotowanie dzieci do edukacji szkolnej.
Między innymi ………….
• O przygotowaniu ręki, chwytu pisarskiego itp., aby w klasach I-III dziecko mogło sprawnie nauczyć się pisać.
Zadaniem przedszkola, NIE JEST nauka pisania, a wycinanie, wyklejanie, zabawy sensoryczne, nawlekanie koralików itp. aby usprawniać małe dziecięce paluszki, i pomagać rozwijać się ich dłoniom.
• O przygotowaniu analizatorów wzroku, słuchu, aby dziecko na przykład potrafiło złożyć pocięty obrazek w całość, lub usłyszało i nazwało głoskę w nagłosie, śródgłosie czy wygłosie
• O przygotowaniu dziecka w sposób zabawowy do ZAINTERESOWANIA się literami , aby w klasach I-III mogło płynnie poznać cały alfabet i nauczyło się sprawnie czytać.
• O potędze rozwoju holistycznego/wielozmysłowego dziecka , o podążaniu za jego możliwościami i potrzebami
• I wreszcie, a może nawet przede wszystkim o przygotowaniu dziecka do rozwoju w sferze fizycznej, społecznej, emocjonalnej, aby mogły sprostać oczekiwaniom szkoły.
🔴Hmmmm no powiem Ci Autonomia , że brzmi logicznie
🔵Powiem Ci więcej Kontrola, każde dziecko w sposób naturalny interesuje się literami i pisaniem, i każdy się tego w końcu nauczy. Ważne tylko żeby przez ,,chore” ambicje dorosłych dać mu na to czas i wykorzystać ten czas który dał nam system edukacji i PP do spokojnego przygotowania wszystkich analizatorów. Zainteresować ich uczeniem się, a nie zrazić na wstępie ławkomanią.
🔴Ty Autonomia, ale ja słyszałam, że w klasach I-III panie twierdzą, że nie mogą zdążyć z programem bo muszą dwie litery w tygodniu wprowadzić (dowód w komentarzu pod postem)
🔵Kurcze Kontrola rusz w końcu głową lub przeczytaj ten fragment PP wczesnoszkolnej :
,,Szkoła oraz poszczególni nauczyciele podejmują działania mające na celu zindywidualizowane wspomaganie rozwoju każdego ucznia, stosownie do jego potrzeb i możliwości”
,,Edukacja wczesnoszkolna (…) obejmuje trzy lata nauki w klasach I–III. Charakteryzują ją:
(…)
3) dostosowanie tempa pracy do możliwości psychoruchowych każdego ucznia;
4) dostosowanie poznawanych zagadnień do możliwości percepcyjnych ucznia.”
Tak więc droga Kontrolo zadaniem nauczycieli ed. wczesnoszkolnej jest między innymi szanowanie różnych możliwości wychowanków w ten sposób, aby podczas 3-letniej edukacji dzieci mogły pracować wg filozofii – nie każdy, nie tak samo, nie w tym samym czasie i nie w tym samym tempie…
🔵Czy w końcu łapiesz Kontrola na czym to wszystko polega ?
🔴Czy sugerujesz droga Autonomio, że jeśli nauczyciele wych. przedszkolnego będą podążać za oczekiwaniami szkoły i rodziców, i NA SIŁĘ uczyć dzieci liter, i NA SIŁĘ kazać dzieciom pisać litery w liniaturze, i nie rozwijać zmysłów, analizatorów itp. to bardzo często uzyskają zgoła odwrotne efekty?
🔵Uffff no w końcu Kontrola dobrze gadasz. Dziecko przedszkolne, które nie jest dobrze przygotowane w obszarze fizycznym, społecznym, emocjonalnym i poznawczym, dziecko przedszkolne, które nie uzyskało od nauczyciela szacunku względem jego potrzeb i możliwości, bardzo szybko może się wycofać i zniechęcić do nauki, która na niego czeka w murach szkolnych.
🔴Rany Autonomia, to co można w krótkich żołnierskich słowach powiedzieć nauczycielom z I-III i rodzicom ?
🔵Może skopiuj im fragmenty PP wczesnoszkolnej aby mogli przeczytać , że zadaniem nauczyciela klas I-III jest :
,,planowa realizacja programu nauczania szanująca godność uczniów, ich naturalne indywidualne tempo rozwoju, wspierająca indywidualność, oryginalność (…)
W której przeczytają że : ,,Nauczyciele w klasach I-III, rozpoznając możliwości uczniów (…) posługują się własnymi twórczymi rozwiązaniami w zakresie realizacji treści podstawy programowej (…) Uczenie się jako proces twórczy samo w sobie wyklucza jeden wzór organizacyjny czy metodyczny”
W której przeczytają , że :
,,Dla zapewnienia ciągłości procesu edukacji nauczyciele klas I–III powinni znać podstawę programową wychowania przedszkolnego oraz zorganizować dostosowany do potrzeb dzieci okres ich adaptacji w szkole”
🔵I jeszcze jedno szanowna Kontrolo – przekaż nauczycielom WP – aby również pochylili się nad PP edukacji wczesnoszkolnej – naprawdę warto 🙂
Może warto też otworzyć dyplom i przypomnieć sobie, że jesteśmy specjalistami i doskonale wiemy, kiedy i jak mamy pracować z dzieckiem.
Ludu oprzytomnijmy trochę – bawmy się edukacją, zachwycajmy się i odkrywajmy życie razem z dziećmi. Pozwólmy sobie i im cieszyć się życiem.
Po prostu na każdym kroku dostrzegajmy w edukacji dziecko, a nie system.
🔵Łapiesz Kontrola ?
🔴Łapie, łapie i padam do nóżek i biegnę głosić dalej tą oczywistą oczywistość 😊
CD

Plan Daltoński – odpowiedzialność

🔵Helen Parkhurst, twórczyni Planu Daltońskiego chciała ( i robiła to z powodzeniem) przekazać odpowiedzialność procesu uczenia w ręce uczniów.
🔵Twierdziła, że jeśli uczniowie otrzymają zadanie, za które ponoszą odpowiedzialność, a dodatkowo sami je swobodnie planują i wykonują, to edukacja jest o wiele bardziej efektywna niż nauka siedzenia w bezruchu i słuchanie.
🔵Sprawdziłam to na najmłodszych dzieciach – no cóż, racje miała Helenita💪
Zatem jeśli małe przedszkolne istotki potrafią, to duże w szkole chyba też ?
🔵Może brak tylko zaufania i wyjścia z edukacyjnych ram. A może to tylko i aż wygoda i zasiedzenie w ławkowych schematach?
Siedź, słuchaj i odpowiadaj kiedy zapytam🙈
🔵Jeśli my dorośli, w końcu nie przejrzymy na oczy, to grozi nam cywilizacyjna katastrofa …..
CD

Podręczniki

🔵Dlaczego nie akceptuje podręczników w przedszkolu ?
A nawet i w I -III ?

👉Może dlatego, że są po prostu nudne?
👉Może dlatego, że są nierefleksyjne?
👉Może dlatego, że bywają absurdalne?
👉Może dlatego, że treści nie przekładają się na rzeczywistość?

😡Może dlatego, że utrwalają treści niezgodne z pożądanymi wartościami życia ?????

CD

Plan Daltoński – refleksja

Jakże jestem wdzięczna Holendrom za ten czwarty daltoński filar jakim jest REFLEKSJA👏❤️
Dzięki niemu, mogłam dziś doznać niesamowitych emocji.
Otóż proszę państwa dziś zawitałam do mojego daltońskiego ,,dziecka” czyli PP18 w Szczecinie😊
A tam :
👉 Dyrekcja, która dzielnie kontynuuje moje dzieło 😉, i czuwa by duch daltoński nie zaginął
👉 ,,stare” daltonki, z którymi wdrażałyśmy krok po kroku filozofie Helen P.
👉 ,,nowe” daltonki, które doszły do zespołu , bacznie obserwują, uczą się, zachwycają z dnia na dzień rozwojem dzieci.
Rozmowy, analiza, dociekania, nowe pomysły , określanie potrzeb i próba znalezienia odpowiedzi – w jakim miejscu jesteśmy , co możemy jeszcze zrobić….
Całą sobą poczułam w tych dziewczynach nauczyciela zdystansowanego i wyciągającego wnioski❤️. Brawo!
Byłam z nich taaaaka dumna . I z tych ,,starych” i z tych ,,nowych”😉
Moi drodzy – nawet jeśli mamy za sobą kilkadziesiąt lat pracy i doświadczenia, i wydaje nam się , ze nic nie jest w stanie nas zaskoczyć – zawsze pamiętajmy o REFLEKSJI i pokorze😉😘❤️
CD

Potrzeby edukacji

,,Wolność uczenia się jest częścią wolności myślenia, bardziej nawet podstawową niż wolność słowa.
Jeśli odbierzemy komuś prawo do decydowania o tym, co go interesuje, zniszczymy jego wolność myślenia”
John Holt

Ocenianie

🔵 Goleniów
🔵 Debata o ocenianiu ,,Weź mnie doceń, a nie oceń”
🔵 Wykłady, rozmowy, wymiany doświadczeń
🔵🔵🔵 Dzieci, które z minuty na minutę coraz chętniej i odważniej dzieliły się z nami swoimi przemyśleniami na temat edukacji.
Dla mnie osobiście właśnie ta część spotkania była najważniejsza i dała wszystkim uczestnikom najwięcej wiedzy i informacji.
❤️ Symbolem tego spotkania będzie dla mnie już na zawsze dziewczynka, która mówiła o ilości prac domowych , materiału do przerobienia, klasówkach , ocenach , braku wolnego czasu. Mówiła i płakała , przerywała by złapać oddech i dalej mówiła i płakała ….
Ludzie co się dzieje z tą oświatą.
Może w końcu przestaniemy gadać między sobą i posłuchamy dzieci ?
Konferencje , webinary , kłótnie i dobre rady, ocenianie kolegów po fachu …. i nadal czarna du….
A dzieciaki czekają na konkretne zmiany, a nie nasze gadanie.
Ogarnijmy się w końcu. Zmiany możemy wprowadzić tylko oddolnie , nie czekajmy na zmiany systemowe.
Problemem nie jest system oświaty tylko system nawyków 🙈.
Mimo wszystko mamy dość dużo autonomii , tylko chyba trochę mniej chęci ….CD

Plan Daltoński w liceum ?

🔵 To był dzień !!!!!
Największe dla mnie (jak do tej pory) szkoleniowe wyzwanie w obszarze Planu Daltońskiego – Liceum Ogólnokształcące !!!!😉
W dodatku w Szczecinie !!!
Oj nie było łatwo 😉
Brawo za inicjatywę i odwagę 😉 dla Pani dyrektor ❤️
Głęboko wierzę w refleksje grona i powolną przemianę❤️ wszak plan daltoński jest filozofią serca. To nie metoda – to zgoda na autonomię, to zaufanie, to sposób przekształcania szkoły,  a z tym naszym systemie jest chyba najtrudniej. CD

Jesteś niegrzeczny…

🔵 JESTEŚ NIEGRZECZNY – każdy nauczyciel, który ze mną pracował dobrze wie jak bardzo nie lubię tego komunikatu, który często , bezwiednie kierowany jest do dziecka.

Niegrzeczny – czyli jaki?

Nazwij to drogi nauczycielu/rodzicu – pobiłeś kolegę, głośno krzyczysz w sali itp.

Nazwij zachowanie dziecka, a nie dziecko.

Wskaż co dziecko zrobiło źle, aby w konsekwencji mogło to poprawić.

Słowo niegrzeczny nic nie tłumaczy.

Słowo niegrzeczny stygmatyzuje.

Słowo niegrzeczny powoduje narastające działania niepożądane, upadające kostki domina – ,,Jakim mnie nazwałeś, takiego mnie masz”

A dzieci najczęściej zachowują się źle, bo czują się źle….

Krzyk, straszenie, kary, wyprowadzanie dziecka z grupy na korytarz lub do innej grupy, zwiększają u dziecka stres i pobudzenie.

Często wystarczy po prostu SIŁA SPOKOJU, czasem logiczne konsekwencje, a najczęściej po prostu rozmowa-dialog – modelowanie zachowań…..😊

I ustawiczne pamiętanie, że dzieci najczęściej zachowują się źle, bo czują się źle….❤️

CD

Motywacja wewnętrzna

❤️,,Dla Cioci Dyrektor –
DZIĘKUJE – za serce, uśmiech, za dobre słowo, za zachętę do pracy gdy nic mi się nie udawało i pochwałę gdy wszystko szło dobrze. Za pomoc w odkrywaniu tego w czym jestem najlepsza i przekonywanie, że mogę zrobić więcej niż się spodziewam. Za pokazanie mi, że się liczę i jestem ważna. Za to , że w tak wielu sytuacjach mogłam zawsze na ciocie liczyć. Zuzia”❤️
🔵Taką oto dzisiaj kartkę odkopałam robiąc porządki w szafce. Nie ukrywam – serce zadrżało. I choć wiadomym jest, że to nie Zuzia napisała tylko mama, to i tak wielce cieszy, że rodzice dostrzegli to, co przedszkole robiło przez 4 lata by zbudować motywacje wewnętrzną Zuzi. By na każdym kroku wzmacniać jej rozwój, wierząc, że może, że wie, że potrafi, i pozwalać jej na pomyłki, błędy, potknięcia….
📌No właśnie – MOTYWACJA WEWNĘTRZNA – tak ważna w codziennym funkcjonowaniu każdego człowieka. Czy można ją wypracować już w wieku przedszkolnym ?
Ja wiem, że można. A przez wiele wiele lat, wiedzę tę znacząco dawał mi plan daltoński.
Tymczasem na rynku edukacyjnym wciąż królują kary, mandaty, tablice motywacyjne, kciuki w górę i w dół, czarne kropki, karne punkty itd., a na końcu zdziwienie nauczyciela/rodzica – ,,on jest ciągle niegrzeczny, no nic już na niego nie działa, nic nie chce mu się robić”.
📌Rany – nie będzie działało ! Profesor Jacek Pyżalski wypowiedział kiedyś piękne słowa ,, JEŚLI MASZ TRUDNEGO UCZNIA, JEDYNYM ZACHOWANIEM NA KTÓRE MASZ WPŁYW JEST TWOJE WŁASNE”.
Błędy mogą być wspaniałą okazją do nauki, zatem uczenie się na błędach jest ważne, bo jest to okazja do pozyskania nowej wiedzy – dla nauczycieli /rodziców. To okazja, aby przekonać się o tym, że jeśli kara / mandat nie działa, (a często działa odwrotnie) to czas na refleksje i zmianę postępowania – nie koniecznie u dziecka, a może u dorosłych ?
Jakby nie patrzeć, wszystkiego czego dziecko się uczy – uczy się właśnie od dorosłych. Zachowań, a tym bardziej naszych reakcji. Stosując kary trudno mówić o naturalnym rozwoju dziecka. Ten, kto ciągle je otrzymuje, zaczyna nosić lub nawet hodować w sobie wielkiego kaktusa. Z czasem okazuje się, że tymi kolcami rani siebie i innych.
📌O nagrodach i karach wymownie pisze Maria Montessori – ,,Dżokej daje kawał cukru koniowi, którego chce dosiąść, a woźnica bije batem konia, aby ciągnął wóz w kierunku nadanym przez lejce. Ani jeden ani drugi z tych koni nie ma tak okazałego biegu, jak wolny ogier stepowy”.
📌Każdego dnia dzieci przeglądają się w oczach dorosłych, i to co usłyszą, na stałe zachowuje się w ich pamięci. W edukacji przedszkolnej (i nie tylko) komunikaty wzmacniające pełnią dla mnie rolę priorytetową – ale nie te typu ,,super”, ,,ale bajer”, ,,świetna robota”, o nie, nie. Mam na myśli komunikaty odzwierciedlające. Te, które pokazują nasze prawdziwe zainteresowanie np. wytworem dziecka, te które pokazują , że naprawdę jesteśmy zainteresowani tym co dziecko powiedziało czy zrobiło. Zamiast użyć zdawkowych słów ,,super rysunek” czy ,,jest ok”, ,,brawo”, stać nas przecież na to, by rozwinąć kilka zdań i powiedzieć np. : ,,Podoba mi się twój rysunek, użyłeś ciekawych kolorów, widzę tu ciekawy bajkowy świat. Włożyłeś dużo wysiłku w swoją pracę. Możesz mi coś więcej o swoim rysunku powiedzieć”? Te kilka zdań może pomóc dziecku i dać wiarę w siebie, zachęcić zarazem do kolejnych prób. Taki komunikat odnosi się do całego procesu – postawy dziecka, jego wyborów, wytrwałości, zaangażowania itp.
📌Po kilku latach pracy z planem daltońskim upewniłam się, że do budowania motywacji wewnętrznej dziecko potrzebuje po prostu bezwarunkowej akceptacji i obdarzenia go uważnością. Jeśli te potrzeby są zaspokojone, dziecko z reguły nie potrzebuje dyscyplinowania za pomocą tablic motywacyjnych ☹. Kiedy dziecko mówi ,,nie dam rady” – nie zaprzeczaj, nie próbuj przekupić cukierkiem 😉 – raczej zaakceptuj to co ono czuje, dopytaj o jego stan emocjonalny, poszukaj źródła, porozmawiaj pytaniami ,,co możemy zrobić żeby lepiej ci się pracowało” , ,,czy potrzebujesz mojej pomocy aby wykonać zadanie”. Jeśli dziecko samo dochodzi do rozwiązań to jest nadzieja , że z czasem pozyska naturalną chęć do działania i będzie bardziej zmotywowane do samodzielnego rozwiązywania problemów.
Rozwijanie motywacji wewnętrznej u dzieci to oczywiście dość długi proces, który wymaga zaangażowania dorosłych, ale nie jest niemożliwy.
📌Plan daltoński to PEDAGOGIKA SERCA. Rozwój motywacji wewnętrznej odbywa się w nim mimochodem, krok po kroku. Ważne by dzieci miały/znały/rozumiały cel do którego dążą, mogły doświadczyć i poczuć swoje mistrzostwo, otrzymały od nauczyciela choć odrobinę autonomii i zaufania, no i dobrze się przy tym bawiły.
📌,,Im więcej zaufania okazujemy uczniom, tym chętniej oddają się pracy i z tym większym zapałem i sumiennością starają się wywiązywać z powierzonych im zadań i obowiązków” H. Parkhurst ,,Wykształcenie według planu daltońskiego”
CD